1 ώρα

Κλίση σε τοπογραφικό χάρτη

Με τη χρήση τοπογραφικών χαρτών και διαδικτυακών εφαρμογών Google maps, γίνεται διερεύνηση της έννοιας της μορφολογικής κλίσης. Πραγματοποιείται υπολογισμός της κλίσης και ερμηνεία της με βάση μία οικεία περιοχή. Χρειάζονται βασικές δεξιότητες ανάγνωσης τοπογραφικών χαρτών (αναγνώριση ισοϋψών καμπυλών, υπολογισμός διαφοράς υψόμετρου, εντοπισμός υψηλότερης και χαμηλότερης καμπύλης σε ένα κομμάτι χάρτη, προσανατολισμός χάρτη).

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να αντιληφθούν την έννοια της κλίσης στο τοπίο, στο οποίο θα υλοποιήσουν εργασίες πεδίου (2ο επίπεδο Bloom).
• Να υπολογίσουν το υψόμετρο σε σημείο ενδιαφέροντος (2ο επίπεδο Bloom).
• Να διακρίνουν τη διαφορά της κλίσης στο ανάγλυφο της ροής ενός ποταμού ως σύνολο (4ο επίπεδο Bloom).
• Να εφαρμόσουν γνώσεις και ικανότητες/δεξιότητες για την εύρεση στοιχείων από τον χάρτη (π.χ. μαθηματικά, γεωγραφία) (3ο επίπεδο Bloom).
• Να ερμηνεύουν απλές λεπτομέρειες από έναν τοπογραφικό χάρτη (5ο επίπεδο Bloom).
• Να ερμηνεύουν πώς η κλίση επηρεάζει το ανάγλυφο της περιοχής και τι ρόλο παίζει στον κύκλο ζωής ενός ποταμού (5ο επίπεδο Bloom).


Τύπος δραστηριότητας:
Εργαστήριο εντός της τάξης ή στην αίθουσα Η/Υ, εργασία σε ομάδες

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Πλημμύρες – Ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο

Η δραστηριότητα περιλαμβάνει ένα ταξίδι στο προϊστορικό παρελθόν, με σκοπό την κατανόηση των γεωμορφολογικών μεταβολών, κυρίως στις παράκτιες περιοχές λόγω των πλημμυρικών φαινομένων που οφείλονταν στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας, η οποία άρχισε να ανεβαίνει όταν άρχισε να ανέρχεται η μέση παγκόσμια θερμοκρασία (18.000 χρόνια μέχρι 6.000 χρόνια πριν). Περιλαμβάνει παλαιογεωγραφικούς χάρτες για την πραγματοποίηση του «ταξιδιού στον χρόνο» και ερωτήσεις που αφορούν τις μετακινήσεις των κατοίκων των παράκτιων περιοχών 18.000, 10.000 και 6.000 χρόνια πριν από σήμερα, που σταμάτησε η άνοδος της στάθμης της θάλασσας.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να μάθουν τις γεωμορφολογικές μεταβολές που παρατηρήθηκαν τα τελευταία 18.000 χρόνια (αρχή της μεσοπαγετώδους περιόδου) κυρίως στις παραθαλάσσιες περιοχές.
• Να ενημερωθούν για τις συνέπειες ανόδου της μέσης θερμοκρασίας λόγω κλιματικών αλλαγών στην ανθρώπινη ζωή.
• Να αντιληφθούν εάν μπορούσε ο προϊστορικός άνθρωπος, και με ποιον τρόπο, να αντιμετωπίσει τα πλημμυρικά φαινόμενα.
• Να κάνουν «ταξίδι» στο προϊστορικό μας παρελθόν.


Τύπος δραστηριότητας:
• Θεωρητική προσέγγιση του θέματος (ανάγνωση κειμένου και χαρτών), συζήτηση.
• Κατανόηση των γεωμορφολογικών μεταβολών, κυρίως στις παράκτιες περιοχές, τα τελευταία 18.000 χρόνια.

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Κατακλυσμοί λόγω των κλιματικών αλλαγών και μύθοι

Αναζήτηση των παγκόσμιων μύθων για τους κατακλυσμούς, που συνδέονται με το κλιματικό Optimum (παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας) που συνέβη από 6.000 έως 4.000 χρόνια πριν από σήμερα, την ερμηνεία τους σύμφωνα με τους μύθους των Αρχαίων Ελλήνων και την επιστημονική τους ερμηνεία σήμερα. Η δραστηριότητα περιλαμβάνει αναφορά σε παγκόσμιους μύθους σχετικά με τον κατακλυσμό και τις ομοιότητες που παρουσιάζουν την περίοδο αυτή, που η στάθμη της θάλασσας ήταν λίγο ψηλότερα από σήμερα.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να μάθουν την ερμηνεία των κατακλυσμών, σύμφωνα με τους μύθους που έπλασε ο προϊστορικός άνθρωπος και την επιστημονική τους ερμηνεία σήμερα.
• Να ενημερωθούν για τις συνέπειες ανόδου της μέσης θερμοκρασίας λόγω κλιματικών αλλαγών, σε επίπεδο γεωμορφολογικών μεταβολών.


Τύπος δραστηριότητας:
• Θεωρητική προσέγγιση του θέματος (ανάγνωση κειμένου και χαρτών), συζήτηση.
• Αναζήτηση παγκόσμιων μύθων για τους κατακλυσμούς που συνδέονται με το Κλιματικό Optimum (παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας).
• Ερμηνεία των κατακλυσμών, σύμφωνα με τους μύθους των Αρχαίων Ελλήνων και την επιστημονική τους ερμηνεία σήμερα.

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Κλιματικές αλλαγές
και γεωμορφολογικές μεταβολές

Οι δραστηριότητες βοηθούν τους μαθητές να κατανοήσουν τα πλημμυρικά φαινόμενα που δημιουργήθηκαν από το λιώσιμο των παγετώνων τα τελευταία 18.000 χρόνια, με την έναρξη της τελευταίας μεσοπαγετώδους περιόδου, τις γεωμορφολογικές μεταβολές που συνέβησαν, τις συνθήκες που επικρατούσαν και τις προσπάθειες του προϊστορικού ανθρώπου να επιβιώσει σε αυτές τις συνθήκες. Περιλαμβάνουν καταιγισμό ιδεών, σύγκριση χαρτών, νέων και παλαιογεωγραφικών, υπολογισμό της ταχύτητας κατάκλυσης (πλημμυρίσματος) με τη βοήθεια πίνακα που δείχνει τις μεταβολές της στάθμης της θάλασσας.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να μάθουν τις γεωμορφολογικές μεταβολές που παρατηρήθηκαν τα τελευταία 18.000 χρόνια (αρχή της μεσοπαγετώδους περιόδου) κυρίως στις παραθαλάσσιες περιοχές.
• Να ενημερωθούν για τις συνέπειες ανόδου της μέσης θερμοκρασίας λόγω των πλημμυρικών φαινομένων στην ανθρώπινη ζωή (μετανάστευση κ.λπ.).
• Να κάνουν «ταξίδι» στο προϊστορικό μας παρελθόν.


Τύπος δραστηριότητας:
• Θεωρητική προσέγγιση του θέματος (ανάγνωση κειμένου και πινάκων), συζήτηση.
• Υπολογισμός της ταχύτητας κατάκλυσης (πλημμύρας) της θάλασσας σε διάφορες περιόδους.
• Προβληματισμός για τη διαβίωση του προϊστορικού ανθρώπου και τα προβλήματα που αντιμετώπιζε λόγω της συνεχούς κατάκλυσης (πλημμύρισμα) της θάλασσας.

———

 Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Επιζών / Survivor

Διασκεδαστικό κινητικό παιχνίδι εγρήγορσης. Οι παίκτες καλούνται να ανταποκριθούν σε οδηγίες προφύλαξης κάθε φορά που παρουσιάζεται ένα έντονο καιρικό φαινόμενο.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να κατανοήσουν τη σημασία της ετοιμότητας αντίδρασης σε έντονα καιρικά φαινόμενα.
• Να κατανοήσουν τη σημασία ύπαρξης σχεδίου αντιμετώπισης έντονων καιρικών φαινομένων.
• Να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας και αλληλεγγύης.

Τύπος δραστηριότητας:
Διασκεδαστικό κινητικό παιχνίδι εγρήγορσης
Οι παίκτες/τριες καλούνται να ανταποκριθούν σε οδηγίες προφύλαξης κάθε φορά που παρουσιάζεται ένα έντονο καιρικό φαινόμενο.

———
Κατεβάστε το σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Εργαστηριακή προσομοίωση της παράσυρσης αυτοκινήτου σε Ιρλανδική διάβαση

Πρόκειται για μια δραστηριότητα προσομοίωσης του συχνά επαναλαμβανόμενου φαινομένου της παράσυρσης οχήματος σε Ιρλανδική διάβαση με τραγικά αποτελέσματα. Η κατασκευή του μοντέλου που προτείνεται πραγματοποιείται είτε στο σχολικό εργαστήριο είτε σε κοντινό ΕΚΦΕ είτε σε ΚΠΕ/ΚΕΠΕΑ. Σε περίπτωση αδυναμίας κατασκευής προσφέρεται σχετικό βίντεο προσομοίωσης. Η προσομοίωση συντελείται με την έλξη ξύλινου μοντέλου αυτοκινήτου με τη βοήθεια δυναμόμετρου. Η έλξη αυτή γίνεται προοδευτικά ευκολότερη (παράσυρση) όταν το υπόβαθρο είναι βρεγμένο και η στάθμη του νερού ανεβαίνει. Ο μαθητής οδηγείται στην ερμηνεία της παράσυρσης με τη βοήθεια νόμων της φυσικής που αφορούν στα φαινόμενα της τριβής και της άνωσης-πλεύσης.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να καλλιεργήσουν σοβαρή στάση στην αντιμετώπιση του κινδύνου από πλημμύρα και συμμόρφωση με τις εντολές της Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας.
• Να καταπολεμήσουν την αντίληψη ότι οι γνώσεις φυσικής είναι κατά βάση θεωρητικές και συνεπώς άχρηστες στην καθημερινότητα.
• Να αναπτύξουν τρόπους ερμηνείας των φαινομένων βασισμένοι σε προϋπάρχουσες γνώσεις από τον χώρο των φυσικών επιστημών.

Τύπος δραστηριότητας:
Εργαστηριακή προσομοίωση ενός φαινομένου που στοιχίζει ζωές σχεδόν κάθε φορά που εμφανίζεται το φαινόμενο της πλημμύρας.

———

Κατεβάστε σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Η κλίση και ο Μαιανδρικός λόγος ρεμάτων
ως παράγοντες διαμόρφωσης της συμπεριφοράς τους σε πλημμυρικά επεισόδια

Πρόκειται για μια δραστηριότητα όπου ο μαθητής υπολογίζει πάνω στο ψηφιακό υπόβαθρο του “Google Earth pro” τον μαιανδρικό λόγο και την τοπογραφική κλίση της κοίτης του ποταμού. Αφού καταλήξει σε διάφορες τιμές κατά μήκος διαδοχικών τμημάτων του ποταμού για τις δύο αυτές παραμέτρους, εξάγει συμπεράσματα για το/τα τμήμα/τα που παρουσιάζουν μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανισθούν πλημμυρικά φαινόμενα. Με τον τρόπο αυτό ο μαθητής προσεγγίζει άμεσα τις συνέπειες που οι τεχνητές ευθυγραμμίσεις ποτάμιων ρεμάτων εμφανίζουν στην πλημμυρική συμπεριφορά τους.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να καλλιεργήσουν την αντίληψη ότι στο γεωλογικό και υδρολογικό περιβάλλον οι μορφές δεν είναι τυχαίες, αλλά γέννημα της μακροχρόνιας επίδρασης των φυσικών διεργασιών και νόμων.
• Να αναπτύξουν την ικανότητα ανάγνωσης χαρτών και εξαγωγής αριθμητικών δεδομένων από αυτούς.
• Να είναι σε θέση να εξάγουν συμπεράσματα με βάση την επεξεργασία αριθμητικών δεδομένων, όσον αφορά στη συμπεριφορά των δικτύων υδάτινων ρεμάτων σε περίπτωση πλημμύρας.


Τύπος δραστηριότητας:
Συμπλήρωση φύλλου εργασίας βάσει υπολογισμών σε χάρτες “Google Earth” και συζήτηση επί των αποτελεσμάτων του.

———

Κατεβάστε το σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Κλίση επιφάνειας ροής

Η δραστηριότητα αυτή είναι εργασία πεδίου. Με τη χρήση κονταριών τοπογράφου, μετροταινίας, κλινόμετρου γίνεται μέτρηση της κλίσης της επιφανειακής ροής ενός ρηχού ποταμού.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να καταγράφουν την κλίση σε σημεία ενός ποταμού (1ο επίπεδο Bloom).
• Να ερμηνεύουν την κλίση σε σχέση με τη γεωμορφολογία που την έχει δημιουργήσει και με τους στόχους του εκάστοτε σχεδίου εργασίας (5ο επίπεδο Bloom).
• Να κάνουν συγκρίσεις με την κλίση άλλων ποταμών (4ο επίπεδο Bloom).
• Να εξάγουν συμπεράσματα για το ποτάμι/ια που μελετάνε (5ο επίπεδο Bloom).


Τύπος δραστηριότητας:
Εργασία πεδίου

———

Κατεβάστε σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Αρίθμηση υδρογραφικού δικτύου –
Λόγος διακλάδωσης

Η εργασία απευθύνεται σε μαθητές Γυμνασίου/Λυκείου και έχει στόχο να γνωρίσουν την έννοια της υδρολογικής λεκάνης και της αρίθμησης του υδρογραφικού δικτύου σύμφωνα με τη μέθοδο Strahler. Οι μαθητές υπολογίζουν τον λόγο διακλάδωσης, τη σχέση του με τις πλημμύρες και συσχετίζουν τη συχνότητα των πλημμυρών με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Η άσκηση γίνεται στην τάξη ή στο εργαστήριο και απαιτεί αντίγραφα του χάρτη της λεκάνης του ποταμού, xαρτί Α4 και μαρκαδόρους.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες να γνωρίσουν την έννοια του υδρογραφικού δικτύου και τη σημασία του στην εκδήλωση της πλημμύρας.


Τύπος δραστηριότητας:
Συζήτηση, εργασία σε ομάδες

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Συνομιλώντας Με Εικαστικά Έργα Τέχνης …
Για Τις Πλημμύρες

Είναι η Ψηφιακή Έκθεση και ο Ομώνυμος Οδηγός του εκπαιδευτικού υλικού με την ονομασία ‘‘Συνομιλώντας Με Εικαστικά Έργα Τέχνης … Για Τις Πλημμύρες’’.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Για τους μαθητές/μαθήτριες:
• Να αναγνωρίσουν πλημμυρικά φαινόμενα μέσω εικαστικών έργων τέχνης.
• Να εξασκηθούν στη διαδικασία της παρατήρησης εικαστικών έργων τέχνης.
• Να οξύνουν τη φαντασία τους.
• Να αναπτύξουν κριτική, δημιουργική και συνθετική σκέψη.

Για τους/τις εκπαιδευτικούς:
• Να έχουν εποπτικό διαθεματικό υλικό για τις εικαστικές τέχνες και τις πλημμύρες, το οποίο μπορούν να χρησιμοποιήσουν σε ποικίλα γνωστικά αντικείμενα και εκπαιδευτικές δραστηριότητες (Μελέτη περιβάλλοντος, Γεωγραφία, Ιστορία, Καλλιτεχνικά, Εργαστήρια Δεξιοτήτων, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση κ.ά.)
• Να έχουν σχετικό πληροφοριακό υλικό και πηγές.
• Να αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία δημιουργικών, διαθεματικών δραστηριοτήτων.
• Να δημιουργήσουν ευχάριστο κλίμα μάθησης.

Τύπος δραστηριότητας:
Εποπτικό διαθεματικό υλικό για τις εικαστικές τέχνες και τις πλημμύρες

———

Δείτε πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί και με ποιες δραστηριότητες συνδέεται σε PDF μορφή

• Η Ψηφιακή Έκθεση ‘‘Συνομιλώντας Με Εικαστικά Έργα Τέχνης … Για Τις Πλημμύρες’’ βρίσκεται εδώ.

• Ο Ομώνυμος Οδηγός της Έκθεσης βρίσκεται εδώ.

Συντάκτης deukalion, πριν από