Ιστολόγιο

Οι συνέπειες των ποτάμιων πλημμυρών μπορούν να αποτραπούν

Η δραστηριότητα υλοποιείται με τη διδακτική τεχνική της αντιπαράθεσης απόψεων (debate), σύμφωνα με τον Μεθοδολογικό Οδηγό ΟDYSSEY – Οxford Debates για Νέους στη Διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών, σε χρόνο 3 διδακτικών ωρών και υλοποιείται με μαθητές/τριες Γυμνασίου & Λυκείου. Η διαλογική αντιπαράθεση – debate είναι μια εξαιρετική πρόταση για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των μαθητών/τριών πάνω σε αμφιλεγόμενα θέματα και συμβάλλει στην εξοικείωση των ομιλητών/τριών με την επιχειρηματολογία και τον δημόσιο λόγο. Υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης της δραστηριότητας: α. Εντός της σχολικής αίθουσας και β. Εξ αποστάσεως.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να καλλιεργήσουν δεξιότητες ζωής – ιδιαίτερα τις επικοινωνιακές δεξιότητες, την κριτική και δημιουργική σκέψη και τη δημοκρατική συνείδηση.
• Να κατανοήσουν τις συνθήκες ανάπτυξης των πλημμυρών.
• Να απαριθμήσουν παράγοντες που καθορίζουν το αν μια βροχή προκαλέσει πλημμύρα (βλάστηση, χρήσεις γης, κλιματικοί παράγοντες).
• Να κατανοήσουν την αιφνίδια πλημμύρα και να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τις περιοχές που είναι ευαίσθητες σε αιφνίδιες πλημμύρες.
• Να ευαισθητοποιηθούν σε σχέση με τη σημασία της διευθέτησης/διαχείρισης των ρεμάτων και να συνειδητοποιήσουν τον ενιαίο χαρακτήρα τους.
• Να κατανοήσουν την επίδραση της αστικοποίησης στην αύξηση της έντασης και των συνεπειών των πλημμυρικών φαινομένων.

Τύπος δραστηριότητας:
Αντιπαράθεση απόψεων (debate)

———

Κατεβάστε το σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Μαθητές και μαθήτριες με τη ματιά δημοσιογράφου στο χθες και στο σήμερα

Η προτεινόμενη δραστηριότητα απευθύνεται σε μαθητές/τριες Γυμνασίου. Φιλοδοξεί και προσδοκά να συνδράμει στην αναζωογόνηση του ενδιαφέροντος των μαθητών, αλλά και στην ευαισθητοποίησή τους στα φαινόμενα των πλημμυρών, ώστε μέσω της ενσυναίσθησης να γίνουν συνοδοιπόροι μιας έμμεσης διαμαρτυρίας για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και γνώστες διαχείρισης και αντιμετώπισης πλημμυρικών φαινομένων. Επιπλέον δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη χρήση και την αξιοποίηση ιστορικών πηγών στην εκπαιδευτική διαδικασία, όπως οι εφημερίδες, ενώ η τριβή των μαθητών με τον δημοσιογραφικό λόγο μιας άλλης μακρινής εποχής δεν αντιμετωπίζεται μόνο επιφανειακά και στο πλαίσιο μιας στείρας ενδοκειμενικής ανάλυσης (γλώσσα, ύφος, περίληψη, τεχνικές, κ.ά.), αλλά κυρίως από την προσπάθεια καλλιέργειας ενσυναίσθησης. Το βασικό αποτελεί η ενεργή εμπλοκή των παιδιών καθώς και οι δραστηριότητες που θα τους προκαλέσουν -στο βαθμό που είναι εφικτό- να σκεφτούν ιστορικά και διαχρονικά για το φαινόμενο.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Γενικά οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να κινητοποιηθούν (στο πλαίσιο της διερεύνησης, ιστοεξερεύνησης και αξιοποίησης υλικού από δημοσιογραφικές πηγές, καθώς και της συνεργασίας μέσα στην ομάδα) στην κατεύθυνση της ερμηνευτικής προσέγγισης του δημοσιογραφικού λόγου.
• Να συναισθανθούν την προσωπική ευθύνη για τα περιβαλλοντικά θέματα.
• Να συνεργαστούν και εκτός σχολικής τάξης αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα της σύγχρονης και ασύγχρονης τηλε-συνεργασίας (Δικτύωση/άνοιγμα του σχολείου στην τοπική και ευρύτερη κοινωνία – Δημιουργική ένταξη και παιδαγωγική αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών στην εκπαιδευτική διαδικασία).

Ειδικότερα οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να εντοπίσουν το κοινωνικό και περιβαλλοντικό πρόβλημα, τις συνέπειες και τις επιπτώσεις που αποτυπώνονται μέσα από την περιγραφή και να προβληματιστούν πάνω στην επικαιρότητα ενδυόμενοι ρόλο ερευνητή δημοσιογράφου.
• Να αποκτήσουν ενεργό ρόλο στη σχέση ανάμεσα στο τρίπολο αναγνώστη – δημοσιογράφου – πραγματικότητας.
• Να εξασκηθούν στον γραπτό λόγο μέσα από τη σύνθεση σύντομων κειμένων αφηγηματικού χαρακτήρα και την έκφραση αξιολογικών κρίσεων.
• Να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα των ευθυνών απέναντι στο περιβάλλον και των ασυλλόγιστων ενεργειών καταπάτησής του.
• Να ευαισθητοποιηθούν και να αποκτήσουν «κουλτούρα» πληροφόρησης και εφαρμογής της πληροφόρησης που αποκτούν για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, και δη των πλημμυρών.


Τύπος δραστηριότητας:
Ψηφιακό σενάριο / εικονικό δημοσιογραφικό περιβαλλοντικό πρακτορείο

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Υποστηρικτικό υλικό δραστηριότητας:
Εφημερίδες με τους τίτλους:
– ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ 9.6.1907
– ΣΚΡΙΠ 6.6.1907
– ΕΜΠΡΟΣ 10.6.1907
– ΑΣΤΥ 7.6.1907

Εφημερίδες με τους τίτλους:
– ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ 9.6.1907
– ΑΘΗΝΑΙ 9.6.1907
– ΕΜΠΡΟΣ 10.6.1907
– ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ 23.6.1907

Συντάκτης deukalion, πριν από

Καταγραφή επίσκεψης σε πεδίο με χρήση
«έξυπνου τηλεφώνου» (smartphone)

Απευθύνεται σε μαθητές Ε’-ΣΤ’ Δημοτικού, Γυμνασίου, Λυκείου και έχει στόχο να μάθουν να χρησιμοποιούν το Παγκόσμιο Σύστημα Εντοπισμού Θέσης (Global Positionining System) GPS συνεργαζόμενοι σε ομάδες. Η άσκηση γίνεται στο πεδίο και στη συνέχεια στο εργαστήριο ή στην τάξη και απαιτεί Smartphone με δέκτη GPS, λογισμικό GPS στο smartphone, υπολογιστή με το λογισμικό “Google Earth”.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να μάθουν να χρησιμοποιούν το Παγκόσμιο Σύστημα Εντοπισμού Θέσης (Global Positionining System-GPS) για την καλλιέργεια χωρικής σκέψης, καταγράφοντας διαδρομές και σημεία ενδιαφέροντος.
• Να χρησιμοποιούν το smartphone σαν εργαλείο εκπαίδευσης.
• Να συνεργάζονται σε ομάδες.


Τύπος δραστηριότητας:
Εργασία με τα smartphones και το σύστημα GPS που διαθέτουν.

———

Κατεβάστε σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Τα ΤΙ; ΠΟΥ; ΠΟΤΕ; ΠΩΣ; και ΓΙΑΤΙ;
των πλημμυρών

Δραστηριότητες που βοηθούν τους/τις μαθητές/τριες να απαντήσουν στο τι, πού, πότε, πώς & γιατί των πλημμυρών. Οι δραστηριότητες προσπαθούν να ικανοποιήσουν γνωστικούς στόχους και μπορούν να υλοποιηθούν μέσα στη σχολική τάξη. Περιλαμβάνουν καταιγισμό ιδεών, ανάλυση κειμένων, σύγκριση διαγραμμάτων, μελέτη χαρτών, ερμηνεία φωτογραφιών και δημιουργία εννοιολογικών χαρτών.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι στόχοι της δραστηριότητας είναι κυρίως γνωστικοί. Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να ορίζουν τι είναι πλημμύρα (ΤΙ είναι πλημμύρα)
• Να κατηγοριοποιούν τις πλημμύρες (ΠΟΙΕΣ οι κατηγορίες των πλημμυρών)
• Να εξηγούν πώς δημιουργούνται οι πλημμύρες (ΑΙΤΙΑ των πλημμυρών)
• Να διακρίνουν πού και πότε συμβαίνουν (ΠΟΥ και ΠΟΤΕ)
• Να ανακαλύψουν ΓΙΑΤΙ κινδυνεύουμε από τις πλημμύρες
• Να μελετούν διαγράμματα, χάρτες και κείμενα
• Να παρατηρούν φωτογραφίες και πίνακες ζωγραφικής
• Να εξάγουν συμπεράσματα
Επιπλέον στόχος: Να συνεργάζονται δημιουργικά

Τύπος δραστηριότητας:
Ανακαλυπτική / διερευνητική μάθηση – με φύλλο εργασίας – μέσα στη σχολική τάξη

———

Κατεβάστε το σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Αποφασίζω για τον τόπο μου

Η δραστηριότητα απευθύνεται σε παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου. Πρόκειται για ένα υποθετικό σενάριο κατά το οποίο οι μαθητές βλέπουν πώς, μέσα από την εκλογική διαδικασία, ένα χωριό οδηγείται σε αποφάσεις τουριστικής ανάπτυξης που μπορεί να έχουν επικίνδυνες συνέπειες για τους κατοίκους του χωριού. Οι μαθητές θα αναλογιστούν για τις προτεραιότητες που πρέπει να μπαίνουν όταν παίρνονται αποφάσεις για το περιβάλλον.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να αναπτύξουν την κριτική τους σκέψη.
• Να αναλογιστούν και να εκτιμήσουν τον δικό τους ρόλο και τη δική τους ευθύνη στη λήψη αποφάσεων για τα κοινά, ως ενεργοί πολίτες.
• Να καταλάβουν ότι ομάδες διαφορετικών συμφερόντων πολλές φορές αναλαμβάνουν πολύ διαφορετική πολιτική δράση.
• Να αντιληφθούν ότι η τουριστική ανάπτυξη πρέπει να πληροί κάποιες προϋποθέσεις για να είναι βιώσιμη και συμφέρουσα για όλους.
• Να συσχετίσουν τα πλημμυρικά φαινόμενα με την αλόγιστη δόμηση.
• Να συνειδητοποιήσουν την πίεση για αστικοποίηση της υπαίθρου που προκαλεί η μη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
• Να αναρωτηθούν για το κατά πόσο η βιομηχανοποίηση του τουρισμού εξασφαλίζει την ευημερία για τις κοινότητες, όπου εφαρμόζεται.


Τύπος δραστηριότητας:
Υποθετικό σενάριο

———

Κατεβάστε σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Πλημμυρίζω … Τέχνη

Ένα παιχνίδι με κάρτες, διάρκειας 2 διδακτικών ωρών, με σκοπό οι μαθητές/τριες να γνωρίσουν και να παρατηρήσουν έργα εικαστικής τέχνης με θέμα την πλημμύρα, καθώς και να συνεργαστούν παίζοντας. Απευθύνεται σε μαθητές/τριες Δ’, Ε’ & ΣΤ’ Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου. Περιλαμβάνει: α) ένα ψηφιακό αρχείο με 22 ζεύγη καρτών (ανά μία σελ. Α4 ένα ζεύγος καρτών του παιχνιδιού για να τις εκτυπώσουμε και να τις πλαστικοποιήσουμε και β) ένα Φύλλο Εργασίας με τίτλο ‘‘Η Ταυτότητα Του Έργου Τέχνης και Η Εικόνα της Πλημμύρας’’. Το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί με δύο παραλλαγές που περιγράφονται. Ο/Η εκπαιδευτικός επιλέγει με ποιο τρόπο και με ποια ζεύγη καρτών το παιχνίδι θα παιχτεί, ανάλογα με την ηλικία των μαθητών/τριών και το μέγεθος της μαθητικής ομάδας.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να αναγνωρίσουν ποικίλα έργα εικαστικής τέχνης με θέμα την πλημμύρα και τον κατακλυσμό.
• Να προβληματιστούν για το φαινόμενο της πλημμύρας και πώς αυτό επέδρασε διαχρονικά στις εικαστικές τέχνες.
• Να περιγράφουν αυτό που βλέπουν.
• Να αναπτύξουν δεξιότητες ακρόασης.
• Να ασκηθούν στην παρατηρητικότητα και στην ανάπτυξη επιχειρημάτων.
• Να συνεργαστούν παίζοντας.


Τύπος δραστηριότητας:
Παιχνίδι με κάρτες – ψυχοκινητικό παιχνίδι

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Κατεβάστε και το υποστηρικτικό υλικό της δραστηριότητας:

Συντάκτης deukalion, πριν από

Ζωγραφίζοντας την πλημμύρα!

Οι μαθητές/τριες αφού περιηγηθούν σε μια ψηφιακή έκθεση ζωγραφικής με θέμα τις πλημμύρες εξασκούνται στη διαδικασία της παρατήρησης μέσω της τέχνης. Σε κάθε πίνακα που προβάλλεται, ο/η εκπαιδευτικός προτρέπει τους/τις μαθητές/τριες να παρατηρήσουν και να συζητήσουν τι έχει επιλέξει για να απεικονίσει ο/η ζωγράφος, πώς απεικονίζει την πλημμύρα, αν απεικονίζει μόνο το τοπίο ή στον πίνακα συμπεριλαμβάνονται και ανθρώπινες φιγούρες, ποια στοιχεία εντυπωσιάζουν τους/τις μαθητές/τριες κ.ά. Εναλλακτικά προτείνεται η ανάλυση των πινάκων να γίνει σε 4 φάσεις, σύμφωνα με τα στάδια προσεκτικής παρατήρησης ενός εικαστικού έργου (τεχνική του D. Perkins). Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες δημιουργούν τη δική τους εικαστική δημιουργία, δημιουργούν δηλ. έναν πίνακα ζωγραφικής με θέμα την πλημμύρα.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Επιθυμούμε να συσχετιστεί το περιεχόμενο των έργων τέχνης με το περιεχόμενο θεμάτων που μελετούν μαθητές και μαθήτριες (εν προκειμένω την πλημμύρα).
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να αξιοποιήσουν την τέχνη στη διαδικασία της παρατήρησης.
• Να συσχετίσουν πίνακες ζωγραφικής με θέμα τις πλημμύρες, ώστε να:
α) σκέπτονται πολύπλευρα και βαθύτερα για το θέμα
β) αναπτύσσουν κριτικό τρόπο σκέψης
• Να παρατηρούν, να εκφράζονται και να διατυπώνουν τις σκέψεις τους.
• Να αναγνωρίσουν τα προβλήματα που δημιουργεί μια πλημμύρα σε σχέση με τον τόπο και τον χρόνο.
• Να εντοπίσουν διαφορές μεταξύ των διαφορετικών κοινωνιών διαφορετικών εποχών.
• Να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και τους φόβους τους για το φαινόμενο της πλημμύρας.
• Nα οξύνουν τη φαντασία τους.
• Να συνεργάζονται δημιουργικά.


Τύπος δραστηριότητας:
Εικαστική δημιουργία / Δημιουργία πινάκων ζωγραφικής με θέμα την πλημμύρα

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή
Σε αυτή τη δραστηριότητα χρησιμοποιείται και η Ψηφιακή Έκθεση “Συνομιλώντας Με Εικαστικά Έργα Τέχνης … Για Τις Πλημμύρες” που μπορείτε να τη δείτε εδώ.

Συντάκτης deukalion, πριν από

Κατάλογος για τις ενέργειες πριν,
κατά τη διάρκεια και μετά το πλημμυρικό φαινόμενο σε σχολικές μονάδες

Απευθύνεται σε διευθυντές/ντριες και εκπαιδευτικούς που ασχολούνται με θέματα ασφάλειας στις σχολικές μονάδες. Είναι μια πρόταση για πράγματα που πρέπει να προσέξουν στο σχολείο πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από ένα πλημμυρικό φαινόμενο.

———

Κατεβάστε σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Αρίθμηση υδρογραφικού δικτύου –
Λόγος διακλάδωσης

Η εργασία απευθύνεται σε μαθητές Γυμνασίου/Λυκείου και έχει στόχο να γνωρίσουν την έννοια της υδρολογικής λεκάνης και της αρίθμησης του υδρογραφικού δικτύου σύμφωνα με τη μέθοδο Strahler. Οι μαθητές υπολογίζουν τον λόγο διακλάδωσης, τη σχέση του με τις πλημμύρες και συσχετίζουν τη συχνότητα των πλημμυρών με το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Η άσκηση γίνεται στην τάξη ή στο εργαστήριο και απαιτεί αντίγραφα του χάρτη της λεκάνης του ποταμού, xαρτί Α4 και μαρκαδόρους.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες να γνωρίσουν την έννοια του υδρογραφικού δικτύου και τη σημασία του στην εκδήλωση της πλημμύρας.


Τύπος δραστηριότητας:
Συζήτηση, εργασία σε ομάδες

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

ΣΤΟΥ ΑΛΦΕΙΟΥ ΤΟ ΡΕΜΑ
Πλημμυρικά φαινόμενα του Αλφειού
και ο μύθος του Αυγεία

Στη δραστηριότητα αυτή ζητούμε από τους μαθητές μας να αξιοποιήσουν δημιουργικά πληροφορίες για τα πλημμυρικά φαινόμενα των ποταμών Αλφειού και Κλαδέου που διαχρονικά συνέβαλαν στη διαμόρφωση της κοιλάδας της Αρχαίας Ολυμπίας. Με αφόρμηση τις πληροφορίες αυτές καθώς και τον μύθο του Αυγεία καλούνται να εκτιμήσουν τον ρόλο των πλημμυρικών φαινομένων στη διαμόρφωση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής. Στη συνέχεια δίνονται τέσσερα αντικείμενα που βρίσκονται στον αρχαιολογικό χώρο και τα Μουσεία και καλούνται οι μαθητές σε ομάδες να «αναδιηγηθούν» την ιστορία του καθενός – πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τα πλημμυρικά φαινόμενα – σε μορφή κόμικ. Αφού ολοκληρωθούν οι εργασίες παρουσιάζονται στην ολομέλεια και δημοσιοποιούνται.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Επιδιώκεται οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να αναζητήσουν την αντανάκλαση φυσικών φαινομένων σε μύθους.
• Να συνδέσουν μεταβολές του γεωπεριβάλλοντος με πλημμυρικά φαινόμενα.
• Να εντοπίσουν τις μεταβολές που επιφέρουν τα πλημμυρικά φαινόμενα στο ανθρωπογενές περιβάλλον.
• Να ασκηθούν στην ενσυναίσθηση.
• Να εκφραστούν δημιουργικά ενεργοποιώντας τη φαντασία τους και τις αφηγηματικές τους δυνατότητες.
• Να αναπτύξουν ψηφιακές δεξιότητες.
• Να αξιοποιήσουν και να αναπτύξουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες σε ομάδες εργασίες.


Τύπος δραστηριότητας:
• Ανάλυση κειμένου (μύθου)
• Ιδεοθύελλα
• Παρατήρηση
• Ψηφιακή ιστορία (κόμικ)

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από