10-12 ετών (Δημοτικό Δ’-ΣΤ’)

Η βροχούλα που έγινε πλημμύρα.
Το βροχόμετρο!

Το εκπαιδευτικό υλικό με τίτλο «Η βροχούλα που έγινε πλημμύρα. Το βροχόμετρο!» δημιουργήθηκε αξιοποιώντας τις δεξιότητες που αποκτήθηκαν κατά την περίοδο της πανδημίας COVID-19 και στοχεύει σε σύγχρονη και ασύγχρονη αξιοποίηση κατά το ένα μέρος και κατά το άλλο σε δια ζώσης βιωματικά εργαστήρια με μαθητές νηπιαγωγείου, δημοτικού και γυμνασίου. Η θεωρητική προσέγγιση πραγματοποιείται μέσα από online δραστηριότητες σύγχρονης και ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που δημιουργήθηκαν για τις ανάγκες της συγκεκριμένης θεματικής. Η προσέγγιση ολοκληρώνεται με ένα εργαστήριο κατασκευής βροχόμετρου με απλά υλικά για τη μέτρηση της στάθμης βροχής σε κανονικές και ακραίες συνθήκες κακοκαιρίας.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να γνωρίσουν τον ρόλο της βροχής στα πλημμυρικά φαινόμενα.
• Να ευαισθητοποιηθούν απέναντι στη σημασία της βροχής.
• Να αποκτήσουν νέες δεξιότητες κατασκευής πειραματικών διατάξεων.
• Να εξοικειωθούν με το εκπαιδευτικό πείραμα.


Τύπος δραστηριότητας:
Η θεωρητική προσέγγιση πραγματοποιείται μέσα από online δραστηριότητες σύγχρονης και ασύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης που δημιουργήθηκαν για τις ανάγκες της συγκεκριμένης θεματικής.
Η προσέγγιση ολοκληρώνεται με ένα εργαστήριο κατασκευής βροχόμετρου με απλά υλικά για τη μέτρηση της στάθμης βροχής σε κανονικές και ακραίες συνθήκες κακοκαιρίας.

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Κατασκευή βροχόμετρου
με υλικά καθημερινής χρήσης

Η δραστηριότητα αυτή προτείνει την κατασκευή ενός λειτουργικού βροχόμετρου από τον μαθητή με τη χρήση υλικών καθημερινής χρήσης. Χρησιμοποιείται πλαστική φιάλη νερού, διαφανής χάρακας και άλλα υλικά ώστε με διαδικασίες του τύπου κόβω, κολλώ, προσαρμόζω, κατασκευάζεται απλό βροχόμετρο. Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή ο μαθητής καλείται να μετρήσει το ύψος βροχής σε πραγματικό περιστατικό ή σε πότισμα “τεχνητής βροχής”.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να καλλιεργήσουν πρακτικές δεξιότητες, όπως κόβω, κολλώ, προσαρμόζω κ.λπ.
• Να κατανοήσουν τις αρχές λειτουργίας ενός οργάνου μέτρησης.
• Να χρησιμοποιήσουν τη διαδικασία της κατασκευής για την επίτευξη στόχου (μέτρηση ύψους βροχής).
• Να συνεργάζονται σε ομάδες.


Τύπος δραστηριότητας:
• Κατασκευή λειτουργικού μοντέλου της συσκευής μέτρησης ενός φυσικού μεγέθους
• Η προβολή βίντεο με παροχή οδηγιών κατασκευής και η επανάληψή του κάθε φορά που εμφανίζονται απορίες, οδηγεί σε έναν τρόπο απόκτησης δεξιοτήτων, με τον οποίο είναι εξοικειωμένοι πολλοί/ές μαθητές/τριες (tutorials στο διαδίκτυο).

———

Κατεβάστε σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Η λιθολογία του ποταμού

Απευθύνεται σε μαθητές/τριες Δημοτικού, Γυμνασίου & Λυκείου και έχει στόχο να γνωρίσουν τη λιθολογία ενός ποτάμιου συστήματος, να καταγράψουν, να παρατηρήσουν, να ταξινομήσουν τα υλικά που θα βρουν στην κοίτη του ποταμού και να αξιολογήσουν τη σημασία τους σε ένα πλημμυρικό φαινόμενο. Η άσκηση γίνεται στο πεδίο και απαιτεί απλά υλικά: Υποδεκάμετρο, ανεξίτηλο μαρκαδόρο, σακουλάκια, τσάντα μεταφοράς των δειγμάτων, σημειωματάριο, μολύβι.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να γνωρίσουν τη λιθολογία ενός ποτάμιου συστήματος.
• Να καταγράψουν, να παρατηρήσουν και να ταξινομήσουν τα υλικά που θα βρουν στην κοίτη του ποταμού.
• Να αξιολογήσουν τη σημασία των υλικών αυτών σε ένα πλημμυρικό φαινόμενο.


Τύπος δραστηριότητας:
Εργασία στο πεδίο

———

Κατεβάστε το σε PDF μορφή

Κατεβάστε και το υποστηρικτικό υλικό της δραστηριότητας:

Συντάκτης deukalion, πριν από

Πώς σχετίζεται το είδος του εδάφους
με την πλημμύρα – Υδροπερατότητα

Μέσα από πειράματα οι μαθητές ανακαλύπτουν ποιο είδος εδάφους αφήνει να περνά το νερό περισσότερο και άρα σε ποιο είναι πιθανότερο να δημιουργηθούν πλημμυρικά φαινόμενα.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να αντιληφθούν μέσα από πειραματισμό ότι ανάλογα με τη σύστασή τους τα διαφορετικά είδη εδάφους συγκρατούν διαφορετική ποσότητα ύδατος, και ότι το νερό περνά με διαφορετική ταχύτητα από αυτά (υδροπερατότητα).
• Να γνωρίσουν την έννοια του πορώδους και πώς αυτή συνδέεται με την υδροπερατότητα.
• Να συζητήσουν και να συμπεράνουν το πώς εδάφη με διαφορετική υδροπερατότητα μπορούν να επηρεάσουν την εξέλιξη ενός πλημμυρικού φαινομένου.
• Να συνεργάζονται σε ομάδες.

Τύπος δραστηριότητας:
Πειράματα

———

Κατεβάστε σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Δραστηριότητες
για τη λεκάνη απορροής ποταμού

Η συγκεκριμένη δραστηριότητα απευθύνεται σε μαθητές/τριες Ε ΄και ΣΤ΄ τάξεων του Δημοτικού και Α΄ και Β΄ τάξεων του Γυμνασίου. Μπορεί να υλοποιηθεί και σε μικρότερες τάξεις του δημοτικού και του νηπιαγωγείου με την ανάλογη προσαρμογή. Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ομάδες έχοντας συγκεκριμένο ρόλο, με σκοπό να κατασκευάσουν μία λεκάνη απορροής ποταμού με απλά υλικά, που υπάρχουν στο σχολείο. Κατά τη διάρκεια της κατασκευής, κάθε ομάδα πρέπει να παρουσιάζει και να εξηγεί στις υπόλοιπες ομάδες τις φυσικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στη λεκάνη απορροής. Με αυτό τον τρόπο κατανοούν τη θέση της λεκάνης απορροής στο φυσικό περιβάλλον και πώς ορίζεται, ασχολούνται με το ανάγλυφο, μαθαίνουν πώς σχηματίζονται τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα (υετός), γνωρίζουν το υδρογραφικό δίκτυο, τις χρήσεις γης και τον υδρολογικό κύκλο. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα αποτελεί ένα παράδειγμα συνδυασμένου γνωσιακού και ψυχοκινητικού στόχου.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να κατανοήσουν τη θέση της λεκάνης απορροής στο φυσικό περιβάλλον.
• Να μάθουν πώς ορίζεται.
• Να γνωρίσουν τη γεωμορφολογία της.
• Να κατανοήσουν τι είναι και πώς σχηματίζονται τα ατμοσφαιρικά κατακρημνίσματα.
• Να γνωρίσουν το υδρογραφικό δίκτυο.
• Να μάθουν για τις χρήσεις γης στη λεκάνη απορροής.
• Να κατανοήσουν τι είναι ο κύκλος του νερού ή αλλιώς υδρολογικός κύκλος.
• Να καταλάβουν τις φυσικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα.
• Να παρατηρήσουν, να διατυπώσουν ερωτήματα και να εξαγάγουν συμπεράσματα.
• Να συνεργαστούν σε ομάδες.


Τύπος δραστηριότητας:
Δραστηριότητες στην τάξη / Κατασκευές

———

Κατεβάστε σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Γινόμαστε δημοσιογράφοι

Η προτεινόμενη δραστηριότητα απευθύνεται σε μαθητές/τριες των τριών τελευταίων τάξεων του Δημοτικού σχολείου (Δ’, Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού). Η θεματική ενότητα στην οποία εντάσσεται είναι η παρουσίαση πλημμυρικών φαινομένων στην τέχνη και συγκεκριμένα, στη λογοτεχνία. Ειδικότερα, μέσω της υλοποίησης της δραστηριότητας, οι μαθητές/τριες αναμένεται να αντιληφθούν ότι οι πλημμύρες δεν αποτελούν μόνον συμβάντα με δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, αλλά και προσωπικό βίωμα, το οποίο μπορεί να αποδοθεί και μέσα από τη λογοτεχνική παραγωγή ενός συγγραφέα. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στον εντοπισμό της διάστασης του λόγου, του ύφους και του τρόπου παρουσίασης των συμβάντων, μεταξύ των δύο τύπων κειμένου (άρθρου-λογοτεχνικού κειμένου), λαμβάνοντας υπόψη ότι εξυπηρετούν διαφορετικούς γλωσσικούς σκοπούς.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να διακρίνουν τις ουσιώδεις από τις επουσιώδεις πληροφορίες του κειμένου, παρουσιάζοντας μόνο ό,τι έχει δημοσιογραφικό ενδιαφέρον.
• Να εξοικειωθούν με τη δημοσιογραφική αποτύπωση των γεγονότων ως άρθρο σε εφημερίδα (με τίτλο και κατάλληλη δομή και περιεχόμενο).
• Να μετασχηματίσουν αποδοτικά τις πληροφορίες που δίνει το κείμενο από αφηγηματικό σε δημοσιογραφικό λόγο (ύφος).
• Να συνεργάζονται σε ομάδες.


Τύπος δραστηριότητας:
• Συζήτηση, παρατήρηση
• Ομαδοσυνεργατική δραστηριότητα

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Καταγραφή σημείων παρατήρησης
σε επίσκεψη πεδίου σε ποτάμι

Οι μαθητές παρατηρούν και καταγράφουν σημεία στο ποτάμι που έχουν σχέση με το οικοσύστημα, τα χαρακτηριστικά της ροής, τα αντιπλημμυρικά έργα, τις ζημιές που έγιναν από πλημμύρα ή τις πιθανότητες ζημιών, τα προβληματικά σημεία και την ομορφιά των φυσικών τοπίων. Αξιοποιώντας αυτές τις καταγραφές ερευνούν, ενημερώνονται και κάνουν προτάσεις στους αρμόδιους φορείς.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να παρατηρήσουν σημεία που έχουν σχέση με τη λειτουργία των ποτάμιων περιοχών, ως οικοσυστήματα.
• Να εντοπίσουν προβληματικά σημεία στη λειτουργία των ποταμών που έχουν δημιουργηθεί από ανθρώπινες παρεμβάσεις.
• Να παρατηρήσουν τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας.
• Να εντοπίσουν τις ζημιές ή τις πιθανότητες ζημιών που μπορούν να προέλθουν από πλημμυρικά φαινόμενα.
• Να κάνουν προτάσεις γι’ αυτά που θα παρατηρήσουν στους αρμόδιους φορείς μέσα από διαδικασίες διαλόγου και ενημέρωσης.


Τύπος δραστηριότητας:
Εργασία πεδίου και επικοινωνία με αρμόδιους φορείς

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Κατεβάστε και το υποστηρικτικό υλικό της δραστηριότητας:

Συντάκτης deukalion, πριν από

Κινδυνεύει η περιοχή μου από πλημμύρα;

Χρησιμοποιώντας χάρτες κινδύνου πλημμύρας ο μαθητής ανακαλύπτει αν η περιοχή του απειλείται από πλημμύρα, τις πιθανές αιτίες, πότε μπορεί να συμβεί μία πλημμύρα και την πιθανή χρήση του νερού της πλημμύρας.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να αναγνωρίζουν το υδατικό διαμέρισμα που ανήκει η περιοχή τους.
• Να γνωρίζουν αν κοντά στην περιοχή τους συνέβησαν πλημμύρες κατά το παρελθόν.
• Να ξέρουν αν η περιοχή που μένουν ανήκει σε πλημμυρική ζώνη.
• Να ξέρουν πώς ονομάζεται η ζώνη υψηλού κινδύνου πλημμύρας της περιοχής τους (αν ισχύει).
• Να σκεφθούν πάνω στα αίτια και τις πιθανές επιπτώσεις των πλημμυρών.
• Να συνδέουν την πιθανότητα πλημμύρας με τις βροχές.
• Να αναγνωρίζουν τη δυνατότητα πλημμύρας σε πλημμυρικές ζώνες όλη τη διάρκεια του έτους.
• Να αναγνωρίζουν τον ρόλο που παίζει η κλίση του εδάφους σε πλημμύρες.
• Να συνεργάζονται σε ομάδες.

Τύπος δραστηριότητας:
Εργασία με χάρτες σχετικούς με την πλημμύρα

———

Κατεβάστε το σε PDF μορφή

Κατεβάστε και το υποστηρικτικό υλικό της δραστηριότητας:

Συντάκτης deukalion, πριν από

Πλημμύρες: Πώς να παραμείνω ασφαλής;

Η προτεινόμενη δραστηριότητα απευθύνεται σε μαθητές/τριες Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου. Σχεδιάστηκε για να αναδείξει τη σημασία της προσωπικής ευθύνης σε καταστάσεις πλημμυρικού κινδύνου και περιλαμβάνει:
α) την προβολή της εκπαιδευτικής ταινίας «Πλημμύρες: Πώς να Παραμείνω Ασφαλής;» (διάρκειας 8:29΄), στην οποία παρουσιάζονται ορισμένες ενδεδειγμένες συμπεριφορές ατομικής προστασίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πλημμύρα,
β) συζήτηση – επεξεργασία του περιεχομένου της ταινίας,
γ) προτάσεις προσέγγισης του όρου «ατομική προστασία» και επέκτασης του θέματος.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να προσεγγίσουν νοηματικά τον όρο «ατομική προστασία».
• Να επεξεργαστούν τις προτάσεις ατομικής προστασίας που περιλαμβάνονται στην ταινία.
Επίσης:
• Να αναδειχθεί η σημασία της προσωπικής ευθύνης σε καταστάσεις πλημμυρικού κινδύνου.
• Να παρουσιαστούν ορισμένες ενδεδειγμένες συμπεριφορές ατομικής προστασίας πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πλημμύρα.
• Να υπάρξει διάχυση των προτάσεων ατομικής προστασίας που περιλαμβάνονται στην ταινία στο σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον.


Τύπος δραστηριότητας:
• Προβολή εκπαιδευτικής ταινίας (διάρκειας 8:29 λεπτών) με θέμα την ατομική προστασία πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πλημμύρα στο: https://youtu.be/iXV4HDBqlhw
• Συζήτηση και επέκταση του θέματος

———

Κατεβάστε το σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από

Διαδραστικός χάρτης:
Πλημμυρικά Φαινόμενα στην Ελλάδα

Ο ψηφιακός διαδραστικός χάρτης «Πλημμυρικά Φαινόμενα στην Ελλάδα» σχεδιάστηκε με στόχους την αποτύπωση περιοχών της χώρας που έχουν πληγεί από πλημμύρες και την πολυμεσική παρουσίαση των αντίστοιχων πλημμυρικών γεγονότων (με την αξιοποίηση κειμένων, φωτογραφιών, βίντεο, ηχητικών καταγραφών κ.ά.). Οι προτεινόμενες δραστηριότητες απευθύνονται σε μαθητές/τριες των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου και αφορούν: α) στην αξιοποίηση του χάρτη για την άντληση πληροφοριών και την ανάπτυξη συζήτησης για τα πλημμυρικά φαινόμενα στην Ελλάδα και β) στη συνεργασία της μαθητικής ομάδας για τη συγκέντρωση και επεξεργασία πληροφοριακού υλικού σχετικού με πλημμυρικά γεγονότα στην άμεση ή στην ευρύτερη περιοχή του σχολείου, και στην επακόλουθη προβολή τους στον χάρτη.

Παιδαγωγικοί στόχοι:
Οι μαθητές/μαθήτριες:
• Να αντιληφθούν ότι πλημμύρες μπορούν να συμβαίνουν σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές της χώρας, με διαφορετικά χαρακτηριστικά (κλιματικά, γεωμορφολογικά κ.ά.).
• Να κατανοήσουν και να διακρίνουν τις φυσικές και ανθρωπογενείς αιτίες των πλημμυρών.
• Να προβληματιστούν για τις επιπτώσεις των πλημμυρικών φαινομένων σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
• Να γνωρίσουν ενδεδειγμένους τρόπους πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης των πλημμυρικών καταστροφών.
• Να συσχετίσουν τη διαχείριση του πλημμυρικού κινδύνου με τις στρατηγικές μετριασμού και προσαρμογής στη σύγχρονη κλιματική αλλαγή.
• Να συνεργαστούν για τη διερεύνηση των αιτιών και των επιπτώσεων πλημμυρικών γεγονότων που συνέβησαν στον τόπο τους και στην ευρύτερη περιοχή του σχολείου, να ενημερωθούν για τις ενέργειες και τα έργα αποκατάστασης των πλημμυρικών καταστροφών, αλλά και για τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποφυγή ανάλογων καταστροφών στο μέλλον.

Τύπος δραστηριότητας:
• Πλοήγηση σε διαδραστικό χάρτη παρουσίασης πλημμυρικών γεγονότων στην Ελλάδα
• Ανάπτυξη συζήτησης με θέμα τους διαφορετικούς τύπους πλημμυρών, τις φυσικές και ανθρωπογενείς αιτίες εκδήλωσής τους, τις επιπτώσεις τους σε περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, τους τρόπους πρόληψης, αντιμετώπισης και αποκατάστασης των πλημμυρικών καταστροφών
• Συγκέντρωση και επεξεργασία πληροφοριακού υλικού σχετικού με πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή του σχολείου

———

Κατεβάστε τη δραστηριότητα σε PDF μορφή

Συντάκτης deukalion, πριν από