Λεξικό – Γλωσσάρι

Λεξικό εννοιών και όρων

Μπορείτε να κατεβάσετε όλο το λεξικό σε PDF μορφή ή να ανατρέξετε στο ευρετήριο όρων που ακολουθεί:

Λεξικό όρων

'Ολα | Α Γ Δ Έ Θ Ι Κ Λ Μ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ
There is currently 1 όρος in this directory beginning with the letter Ψ.
Ψ
Ψαμμίτης
Κλαστικό ιζηματογενές πέτρωμα που αποτελείται κατά κύριο λόγο από κόκκους άμμου, μεγέθους 0,02-2 χιλιοστά, από τη διαγένεση (συγκόλληση) της οποίας προκύπτουν οι ψαμμίτες. Η άμμος μπορεί να προέρχεται από ρέοντα, θαλάσσια ή λιμναία νερά ή ακόμη από τη δράση του ανέμου που διαβρώνουν και αποσαθρώνουν πετρώματα όλων των κατηγοριών. Η φύση του συνδετικού υλικού ποικίλλει και ανάλογα χαρακτηρίζονται και οι ψαμμίτες: συχνά  είναι ασβεστολιθικό (ασβεστιτικοί ψ.), σπανιότερα δολομιτικό (δολομιτικοί ψ.), αργιλικό ή ασβεσταργιλικό (αργιλικοί ψ.), χαλαζιακό ή γενικότερα πυριτικό (χαλαζιακοί ψ.), γλαυκονιτικό (γλαυκονιτικοί ψ.), οξείδια ή υδροξείδια του σιδήρου (σιδηρομιγείς ψ.) κ.λπ. Τα συνδετικά υλικά, καθώς και άλλα που συνυπάρχουν, δίνουν πολλές φορές χαρακτηριστικό χρώμα και όψη στους ψαμμίτες, όπως πρασινωπό (αν έχουν γλαυκονίτη), κόκκινο ή καφέ (αν  περιέχουν οξείδια σιδήρου). Δεν υπάρχει σχέση μεταξύ βαθμού διαγένεσης (χαλαροί ή συνεκτικοί) και ηλικίας απόθεσής τους. Πάντως οι παλαιότεροι έχουν περισσότερο συνδετικό υλικό. Ορυκτά που κυριαρχούν είναι αυτά που παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντίσταση στην εξαλλοίωση, όπως ο χαλαζίας, ο άστριος, ο μαρμαρυγίας (φυλλάρια τοποθετημένα σε παράλληλα επίπεδα που καθορίζουν τη σχιστότητα του πετρώματος), ο γρανάτης, το ρουτύλιο, ο τουρμαλίνης, το ζιρκόνιο και ο ασβεστίτης. Συχνότεροι είναι αυτοί οι ψαμμίτες που περιέχουν περισσότερα του ενός ορυκτά. Χρησιμοποιούνται ως υλικά δόμησης και διακόσμησης. Επίσης, σαν πλάκες για επίστρωση δρόμων και πεζοδρομίων, για τη βελτίωση εδαφών και σε θερμοκήπια. Έχει ειδικό βάρος 1,8-2,7 gr/cm3.
Βρίσκονται άφθονοι στην Ελλάδα (βλ. Εικόνα).

Βιβλιογραφία:

Οδηγία 2007/60/ΕΚ. (2007). Αξιολόγηση και διαχείριση των κινδύνων πλημμύρας.

ΦΕΚ 102/Β/01.05.2002. Νόμος υπ. αριθμ. 3013 Αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας και λοιπές διατάξεις.

ΦΕΚ 423/Β/10-4-2003. Γενικό Σχέδιο Πολιτικής Προστασίας «Ξενοκράτης».

Burton, I., Kates, R. and White G. (1978). The Environment as Hazard. New York, Oxford University Press.

UNISDR. (2009). Terminology on Disaster Risk Reduction.

Wisner, B. and Adams, J. (2002). Environmental health in emergencies and disasters – a practical guide. Switzerland. World Health Organization.

Βουβαλίδης Κ. (2020). Ο δρόμος για καλύτερες περιβαλλοντικά επιλογές αντιπλημμυρικής προστασίας στην Ελλάδα. Αθήνα.

Δεμιρτζάκης Μ., Λέκκας Σ. (2010). Διερευνώντας τη Γη. Εισαγωγή στη Γενική Γεωλογία. Αθήνα, Γκέλμπεσης.

Διακάκης Μ. et al (2020). Νέα ευρήματα και εφαρμογές από πρόσφατες μεγάλες καταστροφές στον ελληνικό χώρο. Αθήνα.

Δούτσος Θ. (2000). Γεωλογία: Αρχές και εφαρμογές. Αθήνα, Leader Books.

Μαμάσης Ν. (2014). Πλημμύρες και αντιπλημμυρικά έργα. Αθήνα.

Λέκκας Ε. (2020). Διαχείριση κλιματικής κρίσης και καταστροφών. Ένας βασικός στόχος της Εκπαίδευσης. Αθήνα.

Λέκκας E. et al (2009). Φυσικές καταστροφές. Μάθε ...και προφυλάξου. Ρόδος, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Δωδεκανήσου.

Λέκκας Ε., Αντωναράκου Α., Κυριαζή Ε., Αλεξούδη Β.(2021). Διαχείριση κινδύνων καταστροφών και κρίσεων, Ενότητα 6: Πλημμύρες. Αθήνα, ΙΝΕ - Ινστιτούτο Εργασίας Γ.Σ.Ε.Ε.

Σαπουντζάκη Κ., Δανδουλάκη Μ. (2015). Κίνδυνοι και καταστροφές. Έννοιες και Εργαλεία Αξιολόγησης, Προστασίας, Διαχείρισης. Αθήνα. Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα www.kallipos.gr Σ.Ε.Α.Β.

Σούλιος Γ. (2010). Γενική Υδρογεωλογία. Α΄ Τόμος. Θεσσαλονίκη. University Studio Press, Εκδόσεις Επιστημονικών Βιβλίων και Περιοδικών.

 

Ηλεκτρονικές πηγές:

https://www.who.int/

http://www.opengov.gr/yptp/?p=1253

https://edcm.edu.gr/images/news/hdrrf/presentations2020/236-Vouvalidis_HDRRF2020_Flood-Protection-Athens.pdf

https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR18_25/SR_FLOODS_EL.pdf

http://geodata.gov.gr/organization/hydroscopehttp://www.hydroscope.gr/

http://geodata.gov.gr/maps/?package=778423ef-c344-438a-8f45-69a60eac02af&resource=8a6f7eb8-2a03-4edd-8eb7-1e6d10ab5785&locale=el

Επιμέλεια στο Γλωσσάρι - Ορισμοί:

  • Βλάχος Ιωάννης, Υπεύθυνος Πολιτιστικών Θεμάτων ΔΔΕ Αχαΐας
  • Ιππέκη Βασιλική, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ΔΠΕ Δυτ. Θεσσαλονίκης
  • Ριφάκη Νικολέτα, Αναπληρώτρια Υπεύθυνη ΚΠΕ/ΚΕΠΕΑ Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου